Likya uygarlığının başkenti Patara’da yer alan ve antik dünyanın en önemli deniz fenerlerinden biri kabul edilen Patara Deniz Feneri, 544 yıl aradan sonra restore edilerek yeniden ayağa kaldırıldı. Arkeoloji dünyasında heyecanla karşılanan bu gelişme, tarihi mirasın korunması açısından da örnek teşkil ediyor.
Antik Dönemin Mirası Gün Yüzüne Çıktı
Antalya’nın Kaş ilçesi sınırlarında yer alan ve geçmişi M.Ö. 13. yüzyıla kadar uzanan Patara Antik Kenti, şimdi bir ilke daha ev sahipliği yapıyor. MS 64 yılında Roma İmparatoru Nero tarafından yaptırılan Patara Deniz Feneri, 544 yıl önce meydana gelen büyük bir depremle yıkılmıştı. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yürütülen uzun soluklu restorasyon çalışmaları tamamlandı ve fener yeniden orijinaline uygun şekilde inşa edildi.
Dünyanın Ayakta Kalan En Eski Feneri Unvanını Taşıyor
Yapılan arkeolojik değerlendirmelere göre Patara Deniz Feneri, dünyada günümüze en sağlam ulaşan ve aslına uygun şekilde ayağa kaldırılan ilk antik deniz feneri olma özelliğine sahip. Toplamda 26 metre yüksekliğe sahip olan bu yapı, hem denizcilik tarihi hem de mimarlık açısından önemli bir yapıt olarak kabul ediliyor.
Yüzlerce yıl boyunca denizcilerin yolunu aydınlatan bu fener, şimdi yeniden arkeoloji ve kültür turizminin simge yapılarından biri olmaya hazırlanıyor.
Tarihe Saygı: Taşlar Tek Tek Numaralandı
Restorasyon süreci, bugüne kadar Türkiye’de uygulanan en titiz arkeolojik projelerden biri olarak değerlendiriliyor. Yıkılmış taşlar özenle numaralandırıldı, orijinal bloklar özel tekniklerle analiz edilerek yerlerine monte edildi. Eksik parçalar ise antik dönemin malzeme ve tekniğine sadık kalınarak tamamlandı.
Projeye başkanlık eden kazı heyeti lideri Prof. Dr. Havva İşkan Işık, şu açıklamada bulundu:
“Bu restorasyon, geçmişe saygının en somut göstergesidir. Her taşı geçmişin bir harfi gibi okuyarak, tarihsel bütünlüğe zarar vermeden yeniden ayağa kaldırdık.”
Patara, Kültürel Miras Listesi İçin Aday Gösterilecek
Patara Antik Kenti, Roma İmparatorluğu döneminde hem bir liman kenti hem de Likya Birliği’nin meclis merkezi olarak büyük bir öneme sahipti. Patara Deniz Feneri’nin yeniden inşasıyla birlikte, kentin UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne alınması için başvuruların yeniden gündeme alınacağı öğrenildi.
Bölge, aynı zamanda Noel Baba olarak bilinen Aziz Nikolas’ın doğduğu yer olmasıyla da öne çıkıyor.
Ziyaretçilere Açılıyor: Turizmde Yeni Bir Dönem
Restorasyonun tamamlanmasının ardından Patara Deniz Feneri, ziyaretçilere açılmak üzere çevre düzenleme çalışmalarına da ev sahipliği yapıyor. Antalya ve çevresinde turistik seyahat planlayan yerli ve yabancı turistlerin büyük ilgi göstermesi bekleniyor.
Kültür ve Turizm Bakanı’nın açıklamasına göre, fenerin açılışı özel bir törenle gerçekleştirilecek ve bölgede tanıtım kampanyaları ile kültürel turizm canlandırılacak. Ayrıca, bölgeye akıllı yönlendirme sistemleri ve rehberlik uygulamaları da entegre edilecek.
Arkeologlardan Tam Not: “Dünyaya Örnek Olacak Bir Proje”
Türkiye Arkeologlar Derneği ve uluslararası kültürel miras kurumları, Patara Deniz Feneri restorasyonunu örnek gösterilecek bir çalışma olarak nitelendirdi. Uluslararası kazı ekipleri, Türkiye’nin kültürel mirasa sahip çıkma konusundaki bu adımını övgüyle karşıladı.
Avrupa Arkeoloji Konseyi’nden yapılan açıklamada, “Patara Deniz Feneri restorasyonu, yalnızca bir yapının yeniden ayağa kalkması değil, uygarlıkların mirasına duyulan saygının yeniden hayat bulmasıdır” ifadelerine yer verildi.
