Parkinson hastalığıyla ilgili beslenme önerileri konusunda açıklamalarda bulunan uzmanlar, bakla tüketiminin bazı hastalar için riskli olabileceğine dikkat çekti. Özellikle ilaç kullanan bireylerin baklayı kontrollü şekilde tüketmeleri gerektiği vurgulandı.
Bakla ve Parkinson İlişkisi: Faydalı mı, Zararlı mı?
Doğal bir protein ve lif kaynağı olan bakla, ilkbahar aylarında sofralarda sıkça yerini alıyor. Ancak yapılan son açıklamalara göre, bu bitkinin Parkinson hastaları üzerinde dikkat edilmesi gereken bazı etkileri olabilir. Özellikle levodopa içerikli ilaçlar kullanan hastalarda, baklanın içerdiği bazı bileşenlerin ilaç etkileşimi yaratabileceği belirtiliyor.
Nöroloji uzmanları, Parkinson tedavisinde kullanılan dopamin etkili ilaçların bakla tüketimiyle birlikte dengesiz tepkiler verebileceğini ifade ederek, “Doğal dopamin kaynağı olduğu iddia edilse de bakla, bazı hastalarda semptomları artırabilir ya da ilaç etkinliğini bozabilir” uyarısında bulunuyor.
Bakla Neden Riskli Olabilir?
Bakla, L-Dopa adlı doğal bir bileşen içeriyor. Bu madde, beyinde dopamin eksikliğine bağlı gelişen Parkinson semptomlarının tedavisinde kullanılan ilaçların da temel bileşeni. Ancak doğal yollarla alınan L-Dopa, kontrolsüz dozda alındığında ilaçla etkileşime girerek bazı sorunlara yol açabilir.
Uzmanlar, özellikle şu risklere dikkat çekiyor:
- İlaçların etkisinin azalması veya artması
- Kas sertliği, titreme ve hareket bozukluklarında ani artış
- Aşırı dopamin yüklenmesi sonucu halüsinasyon veya kafa karışıklığı
- Karaciğer ya da mide-bağırsak sistemi üzerinde yük oluşturma
Bu nedenle Parkinson hastalarının bakla tüketimini rastgele değil, doktor kontrolünde ve sınırlı miktarda yapmaları öneriliyor.
Farkında Olunmayan Tehlike: Favizm Riski
Bazı bireylerde doğuştan gelen G6PD enzim eksikliği nedeniyle bakla tüketimi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu duruma “favizm” adı veriliyor ve Parkinson hastalarında olmasa bile genel popülasyonda ölümcül sonuçlar doğurabiliyor. Uzmanlar, “Bakla masum gibi görünebilir ama genetik yatkınlığı olan kişilerde hemolitik kriz tetikleyebilir” diyerek uyarıyor.
Favizm hastaları için bakla kesinlikle önerilmiyor. Ancak Parkinson hastaları da bu enzim eksikliği açısından değerlendirilmeden bakla tüketmemeli.
Alternatif Beslenme Önerileri ve Bilinçli Tüketim
Beslenme uzmanları, Parkinson hastaları için bağışıklık sistemini destekleyen, antioksidan değeri yüksek, lif oranı dengeli ve sindirimi kolay gıdaların tercih edilmesini öneriyor. Bu kapsamda aşağıdaki gıdalar baklaya alternatif olarak önerilebilir:
- Ispanak, brokoli, pazı gibi koyu yeşil yapraklı sebzeler
- Omega-3 bakımından zengin balık türleri
- B vitaminleri yönünden zengin tam tahıllar
- Bağırsak dostu yoğurt ve kefir
- Ceviz, badem gibi sağlıklı yağ kaynakları
Ayrıca Parkinson hastalarında mide boşalmasının yavaşlaması nedeniyle bazı ilaçların etkisinin geç başlayabileceği göz önünde bulundurularak, yemek saatleriyle ilaç saatleri arasındaki dengeye dikkat edilmesi öneriliyor.
Uzmanlardan Öneri: Her Besin Doğal Olsa da Kontrollü Olmalı
Beslenme konusunda “doğal olan her şey faydalıdır” inancının Parkinson gibi nörolojik hastalıklarda yanıltıcı olabileceğini belirten uzmanlar, bakla gibi özel bileşenlere sahip gıdaların kişiye özel etkiler yaratabileceğini hatırlatıyor.
Bu kapsamda:
- Yeni bir besin tüketmeden önce mutlaka doktora danışılmalı
- Özellikle mevsimlik gıdaların ilaç etkileşimleri bilinmeli
- Şikayet oluşursa beslenme günlüğü tutulmalı
- Tüketilen miktar dikkatle ölçülmeli
gerektiği vurgulanıyor.
